क्षमा पुजा तथा पञ्चकुमारी पुजा सम्पन्न ।
हे दुर्गे कलङ्के मम किमपि न कर्तुं शक्तिरस्ति
त्वं कर्त्री कारयित्री च भवसि सदा मे गतिश्च।
त्वद्भक्तिं याचमानो विनयपरतया त्वां नमामि
त्वत्कृपया सर्वमेतत् तव चरणयुगे चार्पयामि॥
(हे दुर्गे कलंकी ! मसँग केही गर्ने शक्ति छैन । तिमी नै कर्ता र कारक हौ, सधैँ मेरो गति पनि। तिम्रो भक्ति माग्दै विनयपूर्वक तिमीलाई नमस्कार गर्छु । तिम्रो कृपाले यो सबै तिम्रै चरणमा अर्पण गर्छु।)
श्री ३ कलङ्की माई (श्री ३ कल्खु अजिमा) भगवती र पूज्य आगम गुरुदेवका चरणमा सहस्र वन्दना गर्दछु ।
क्षमा पूजा र क्षमा पुजा गर्नुको कारण
२०८१ माघ १० गते बिहिवारको मध्यराती १२:४९ बजे मन्दिरको दक्षिणपट्टी रहेको घण्टीसँगैको काठको बार भत्काएर मानसिक सन्तुलन गुमाएको जस्तो हुलिया देखिने एक अपरिचित qव्यक्तिले मन्दिर भित्रको सानो दानपेटिका फुटाएर मन्दिरभित्र माताकै सामु बसेर अनेक किसिमका हर्कत गरेको घट्नालाई लिएर श्री कलंकी मन्दिर समिति तथा समाज सुधार संस्था एवं समस्त भक्तजन परिवार कलंकी मन्दिरको आयोजनामा यहि फागुन ७ गते बुधबार फागुन कृष्ण सप्तमी (नेपाल सम्वत ११४५ सिल्लागा सप्तमी) का दिन मन्दिरकै ढोका सामुने विशेष तात्रोक्त हवन गरि क्षमा पुजा एवं पञ्चकुमारी पुजामा सम्पन्न भएको छ ।
माघ १० गते राती भएको घटनाको सविस्तार
मन्दिरमा माघ १० गते राती भएको त्यो घट्नाबारे सविस्तार हेर्दा -
म पंक्तिकार मन्दिरमा मेरो दैनिक पुजा कर्म ( न्हिकं) गर्न जाने क्रममा प्रातःकालको ठीक २:५५ बजे मन्दिरको ढोका उघार्दा मन्दिर भित्र दानपात्र फोडिएको दानपात्रको पैसा भुइँमा छरपस्ट अजस्थामा देखिएको । भित्रको अवस्था देखे।पछि म भित्र प्रवेश नगरी तत्काल मन्दिर समितिका अध्यक्ष लगायत पदाधिकारी एवं प्रहरीलाई खबर गरेर ३:२० सम्ममा सबै भेला भए पछि मात्र प्रहरीको उपस्थितिमा हामी भित्र प्रबेश गरेको। हामी भित्र पसेर भित्रको अवस्थााई चारैतर्फ अवलोकन गर्दा सानो दानपात्र फुटालीएको ठूलो दानपात्रको बाहिरको ताल्चा फोडिए पनि भित्रि ताल्चा फोड्न सकिएको भने देखिएन । दानपात्र मन्दिरभित्र राख्ने गरेको पानी खोल्ने रडसाँचोले फोडेको देखिन्थ्यो । ठूलो घण्टा अगाडि मानव मल देखिन्थ्यो तर पनि देवीदेवताको शिला मूर्तिर गहणामा भने कुनै क्षति गरेको देखिन्दैथ्यो ।
भित्र मानव मलमूत्र देखिएर मन्दिर बिटुलोअवस्थामा देखे पछि बिटुलो अवस्थाको मन्दिरलाई पानीले नपखाले सम्म मन्दिरमा पूजा गर्न कुनै भक्तजन प्रवश गर्न नदिन तत्काललाई मन्दिरको ढोका बन्द राख्ने निर्णय हुन्छ ।
बिटुलो अवस्थाको मन्दिर सफागर्न वडा अध्यक्षलाई भनेर काठमाण्डौ महानगरपालिका बाट जेट मगाउने कुरा हुन्छ । जेटनै मगाएर मन्दिर सफा गर्ने कुरा भए पछि म लगायत हामी भित्र रहेका सरसामानहरु बाहिर उसार्न थाल्यौं । उपस्थित केही प्रहरी भने मेरो मोबाइलमा सिसि क्यामराको फुटेजमा मन्दिर फोड्ने ब्यक्तिको पहिचान गर्ने प्रयासमा व्यस्त थिए । तर मोबाईलमा देखिने फुटेजमा ब्यक्तिको पहिचान थर्न नसिएको र सि.सि. क्यामराको मनिटर चलाउन नजानेकाले बिहान ९ बजेतिर सिसि क्यामराको प्राविधिक जानकराई बोलाएर राम्रो संग हेरौला अहिले हामी जान्छौ भन्दै एउ्टा प्रहरी भ्यान र एउटा घुमुवा प्रहरी बाईक फर्केर गयो । एउटा प्रहरी भ्यान र त्यसको दुई प्रहरी जवन भने गएको थिएन ।
मन्दिरको काठको झ्याल फोडेर भित्र गएर उत्पात मचाउने भित्रै लुकेर बसैको थियो तर एक घण्टा सम्म पनि उसलाई कसैले देखेन !
म पंक्तिकारले भित्रको सामान बाहिर ओसार्ने क्रममा ठूलो घण्टा पछाडिको कुनामा एउटा कालो झोला देखेर यो झोला मैले राखेको हैन कसले राख्यो होला भन्दै जब मैले झोला निकाल्न मेरो हात त्यसमा स्पर्श जब भयो मैले आफ्नो हात कुनै नागको शरिरमाथी परेकोको जस्तै महसुस गरें । म झस्कें राम्रो,संग नियाल्ने प्रयास गरें , पहिलो प्रयासमा मैले मानीसको अनुहरा मात्र देखें मेरो आङ सिरिङग भयो । पुनः राम्रो संग हेर्ने प्रयास गरेै मानिस नै त्यहाँ लुकेर बसकेो रहेछ , म चिच्या ए .. यहाँ मानिस लुकेको छ !
म चिच्याएको सुनेर मन्दिरको ढोका बाहिर भए रहेका दुई प्रहर समेत ह्वारर भित्र तल झरेरे हेर्न आए । सबै अचम्मित भए ! करीब एक घण्टा सम्म पनि हामी कसैले त्यहाँ कोही लुकेको नदेखेकोमा सबै अचम्म नै भए । प्रहरीले ती लुकेको युवालाई बाहिल आउन भने तर उ आएन सैन्दिप सापकोटा भाईले बल गरेर तानेर घिसारेर निकालेर एकलाट हानी हाले । त्यसलाई समातेर बाहिर लगेर प्रहरी लगायत सबैले नियालेर हेर्दा उनको शरीरमा मानव मल देखीएको अनुहार लट्ठ देख्थ्यो उनको अवस्था हेरेर प्रहरी लगायत उपस्थित सबैले यस्तालाई के कार्वाहि गर्ने छाडिदिनु भन्नथाले नभन्दै त्यसै छाडिदिए पनि ।
म पंक्तिकार , मचाकाजी महर्जन दाइ र सन्दिप सापकोटा भाई भने मन्दिर सफा गर्दै थिएँ । जेट आएर कहिले सफा गर्ने ढिलाइ हुन्छ भक्तजनहरुलाई पूजा गर्न रोक लगाउन हुन्न मन्दिर समितिका अध्यक्ष श्री लक्ष्मण अधिकारीजीले भन्नथाले । अहिले नै सबै मिलेर पानील सफा गर्ने अनि सानो क्षमा पुजा गर्ने भन्दै पूजारीलाई नरिवल लगायत प्रशाद चढान श्री कलंकी पूजा सामाग्री पसल खोल्न फोन गर्न थाले । त्यतिबेला सम्म मन्दिर समितिका उपस्थिथत अन्य सबै पदाधिकारीहरु घर फर्किसकेका थिए त्यसैले सबैलाई पुनः फोन गरेर तत्काल क्षमा पूजा हुने जानकारी दियो। करीब ६:०० बजे अध्यक्षज्यूबाट क्षमा पुजा संकल्प गराई पूजारीबाट क्षमा पुुजा सम्पन्न गरीयो तत्पश्चात म पंक्तिकार र संजिजिव भाईले पनि आफ्नो तान्त्रिक विधिबाट सरल क्षमा पूजा गरि अन्य भक्तजनहरुलाई पुजा गर्न खुल्ला गरियो।
करीब ८:००.बजेतिर महानगरबाट पनि मन्दिर सफा गर्न जेट आई पुग्यो। मन्दिर हामी आफैले सफा गरि क्षमा पजा समेत गरीसकेकाले मन्दिर बाहिरी भाग मात्र पानीको फोहराले हान्नलगाई सफा गर्न लगायौं ।
सि.सि. क्यामरामा कैद भएको दृष्यमा जे देखियो
राती फुर्सदमा मन्दिर भित्रको र मन्दिर अगाडिको सिसि क्यामरामा कैड भएका दृष्यहरुको फुटेजमा हेर्दा बिहान २:५५ बजे अगाडिको र पछाडिको फुटेज हेर्दै जान्दा म पंक्तिकारको शरीर।सिरिङ्ग हुँदै गए थियो । सिसि क्यामरामा कैड दृष्य अनुसार रातको ठिक १२:४८ मा ढुङ्गाले हानेर काठको आँखीझ्याल फोडेर १२:५० को समय मा त्यो युवक मन्दिर प्रवेश गरेको देखिथ्यो ।
भित्र पसेर सानो चन्दा बाकस धाराको पानी खोल्ने साँचोले फोडेको , ठूलो चन्दाबाकसको बाहिरको साँचो फोडे पनि भित्रि ताल्चा खोल्न नसकेको । सानो बाकसको पैसा सबै भुइँमा छरपस्त गरेर पाँचको नोट बाहेकका ठूला नोट गोजीमा राखेको, छरपस्ट नोटमाथी मज्जाले सुतेको, पटकपटक पल्टनबाजी खेलेको, ठूलो घण्टा अगाडि मलमूत्र त्याग गरेको, माताको सामुने नै उभिएर अस्लिल हर्कत गरेको तथा तथा माताकै अगाडि सुतेर अस्लिल हर्कत गरेको ।
जब म पंक्तिकारले बिहानको प्रथम प्रहरको २:५५ बजे मन्दिरको ढोकाको साँचो खोल्ने क्रममा आवाज सुनेर ठूलो घण्टा पछाडि लुक्न गएको , प्रहरी एवं मन्दिर समितिका पदाधिकारीहरु ३:२० मा भेला भए पश्च्यात हामी भित्र पसेर चारै तर्फ सबैले अवलोकन गर्दा, बाकस फोड्न प्रयोग गरेर त्यहिं छाडिएको पानी खोल्ने साँचो मचाकाजि दाईले ठूलो घण्टा पछाडि यथास्थान राख्दा, खरेटो र बाल्टी झिक्दा राख्दा, मन्दिर समितिका सचिव गोविन्द सरले चारै तर्फ मोईबालबाट फोटी खिच्दा, अध्यक्ष लक्ष्मण अधिकारीबाट निउरे ठूलो घण्टा कुनि हेर्दा समेत त्यहिं लुकेर बसेको त्यो युवकलाई देख्न नसकेको , त्यसलाई तान्ने क्रममा मचाकाजी दाई र प्रहरीले समेत मोबाइलको बत्ती बालेको देखिएको जबकी त्यो स्थानमा रात्रीको अन्य समयमा राम्रै उज्यालो हुने,स्थान थियो तर पनि त्यस समपमा त्यहा अलि अन्ध्यारो नै देखिन्थ्यो।।
माताकै सामु त्यसरी अस्लिल हर्कत गर्दा पनि माताले हामी सबैको आँखा छोपेर उत्पातीलाई माताले लगभग एकघण्टा हाम्रो रिस नथामे सम्म संरक्षण गरेको देखिन्थ्यो ।
क्षमा पुजाको प्रस्ताव
मन्दिरको काठको आँखीझ्याल फोडेर भित्र गएर मल मूत्र त्यागेको माताकै सामु बसेर अस्लिल हर्कत गरेको सुन्दा सबै भक्तजनहरुको मनमा बेचैन थियो । सामाजिक मार्ग तर्फका रोमा श्रेष्ठ( चन्दा) नाम गरेकी माताको एक भक्तले आफ्नो बेचैनतालाई शान्त गर्न त्यस्तो उपद्रो गरेको छ।, एउटा हवन गर्नु पर्ने भन्ने आफ्नो मनसाय हामीलाई पोख्नु भयो । यदि हवन गर्ने हो भने तान्त्रिक लिधिवत क्षमा पुजा सहित गर्नु पर्छ । यस विषयमा अन्य भक्तजनहरु संग विचार बुझ्छु भनेर पठाएँ । हामीले यश विषयमा अन्य भक्तजन दिदिबहिनीहरु संग कुरा गर्दा हुन्छ गरौ हवन सहित क्षमा पूजाको तयारी गर हामी सहयोग गर्छौ भन्ने सबैको सकरात्मक विचार पाएँ । सबै भक्तजनहरुले हवन सहित क्षमा पूजा गर्ने सहमती भएपछि हामीले त्यसको तयारी गर्न।थाल्यौं।
तान्त्रिक पूजा व्यवस्थापनको जिम्मा तन्त्र चर्चा परिवार
हवन सहितको क्षमा पुजामा पञ्चकुमारी समेतको पूजा गरि पञ्चकुमारीबाट जात्रा गर्ने वा नगर्ने भन्ने पर्चा गोलाप्रथाबाट निकाल्न लगाई माताको आज्ञा लिने तयारी सहित हामी क्षमा पूजाको तयारीमा लाग्यौ । पूजा मन्दिर समितिको तथा समस्त भक्तजन परिवारको आयोजनामा गर्ने तथा पुजा तान्त्रोक्त विधिबाट सम्पन्न गर्न तान्त्रिक पूजाको सम्पूर्ण व्यवस्थापनको जिम्मा तन्त्र चर्चा परिवारलाई दियौ ।
क्षमा पूजामा पञ्चकुमारी पूजा र पञ्चकुमारीबाट श्री कलंकी माताको खत जात्रा गर्ने वा नगर्ने भन्ने निर्णय समेत
श्री कलंकी शक्ति पिठ प्राचीन पीठ हुँदा हुँदै पनि माताको कुनै जात्रा चलेको नभएका कारण अन्य पिठ देवीहरुको जस्तै माताको पनि एउटा खत जात्रा चलाउन पाए हुन्थ्यो भन्ने आधा दशक अगाडि देखि भक्तजनहरुको मनमा लागि रहेको थियो तर पनि कहिले नगरेको नभएको खत जात्रा गर्दा केही अनिष्ट पो हुने होकि भन्ने मनको एक कुनामा त्रास पनि थियो । त्यसैले पनि कसैले पनि यसै विषयलाई लिएर कोहि पनि अघि सरेर नेतृत्व लिन हिचकिचाई रहेको अवस्था थियो ।
गएको पुस २० गतेको श्री कलंकी मन्दिर संरक्षण तथा समाज सुधार संस्थाको नियमित बैठकमा माताको खत जात्रा चलाउने विषयको आधिकारिक प्रस्ताव समेत पेस भएर यश माताको खत जात्रा चलाउने वा नचलाउने भन्ने विषयमा आवश्यक प्रतिवेदन पेश गर्ने गरि एउटा समिती समेत गठन गरेको थियो तर पनि नेतृत्व लिन्दा अनिष्ट हुने होकि भन्ने त्रास मनमा।रहेकाले समितिको बैठक समेत बस्न सकिरहेको थिएन ।
माताको खत जात्र गर्न हुने नहुने भन्ने विषयमा कसरी निर्णय गर्न उपयुक्त हुन्छ भनेर हामीले तन्त्र साधक गुरुहरु संग आवश्यक परामर्श लिने क्रममा गुरुहरुबाट यस्तो अवस्थामा कुमारी पूजा गरेर कुमारीको हातबाट खत जात्रा गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्ने गोला निकाल्न लगाई निर्णय गर्न गराउनु शास्त्रगत उपाय रहेको भन्ने परामर्श पाएका थियौ । गुररुहरुबाट आएको सुझावलाई खत जात्रा विषयमा प्रतिवेदन पेश गर्न गठित समितिका पदाधिकारीहरुमा राख्दा एकल कुमारी बाट हैन पञचकुमारीबाट गराउने भन्ने कुरा हुन्छ तर कहिले गर्ने भन्ने आधिकारी निर्णय नआउदै माघ १० गते मन्दिरमा त्यो घट्ना घट्न गएको थियो । त्यसैले हवन सहितको क्षमा पुजामा पञ्चकुमारी समेतको पूजा गरि पञ्चकुमारीबाट जात्रा गर्ने वा नगर्ने भन्ने पर्चा गोलाप्रथाबाट निकाल्न लगाई माताको आज्ञा लिने तयारी सहित हामी क्षमा पूजाको तयारीमा लाग्यौ । पूजा मन्दिर समितिको तथा समस्त भक्तजन परिवारको आयोजनामा गर्ने तथा पुजा चान्त्रोक्त विधिबाट सम्पन्न गर्न तान्त्रिक पूजाको सम्पूर्ण व्यवस्थापनको जिम्मा तन्त्र चर्चा परिवारलाई दियौ ।
काठमाडौं उपत्यकाको शक्तिपीठहरूमा तान्त्रिक पूजा गर्ने परम्परा आचाजु(कर्माचार्य)हरूबाट हुने परम्परा अनुसार नै उक्त क्षमापूजा तीन जना आचाजुहरूबाट तन्त्रोक्त पञ्चकौमारीपूजा र होम कर्म आयोजना हुने तयारी सहित हाम्रो तयारी भएको थियो ।
पञ्चकुमारीहरुको छनोट
पञ्चकुमारी पूजाको लागि हामीले सकेसम्म पाँचै वर्ग समुदायबाट कन्याहरु लिने तयारीका साथ आस्ना महर्जन, रिडिमा सुवेदी, सुबु थापा, श्वभ्या श्रेष्ठ र फूलमाया तामाङ् छनोट गर्यौ सबै कन्याको अभिभावकले आफ्ना छोरीलाई कुमारी पूजा गरेमा हन्छ पनि भने तर पछि श्वभ्याको अभिभावकले कुमारी पूजामा आफ्नो छोरी नपठाउने जानकारी दिएका कारण पुनः अर्को कन्या पिन्सिका श्रेष्ठलाई छनोट गरीयो । पूजा तीन दिन अगाडि छनोट पञचकुमारीहरुको वस्त्र सिलाउन नाप पनि लियौ । पञ्चकुमारीहरुको बस्त्र डिजाइन अनिता खड्का रायमाझीले गर्नु भएको थियो ।
फागुा ७ गते बुधबार फागुन कृष्ण सप्तमि( ने.सं. ११४५ सिल्लागा सप्तमी)मा क्षमा पूजा सम्पन्न
पूर्व निर्धारित समय अनुसार ागुन ७ गते बिहान ९ :०० बजे देखि हवनका लागि मन्दिरकै ढोका अगाडि हवनकुण्ड तयार गरीयो । पञ्चकुमारीहरुलाई श्रृङ्गार गराउन छनोट भएका कन्याहरु कलंकी ब्यूटि पालवरमा उपस्थित हुने क्रम भयो फूमाया तामाङ समयमा पस्थित भएको नदेखिएकाले बसेको् डेरा कोठमा लिन गयो तर डेरा अन्यत्र सरेर गएको रहेछ । कन्या फूलमाया बाहेक अन्य छनोटभएका सबै कन्याहरु श्रृङ्गारी सक्दा पनि फूलमाया आएन र सम्पर्क विहिन भएकाले उसमको सट्टामा अन्य कन्याको खोजी गर्ने क्रममा प्रनिसा मानन्धरको कन्या व्यस्था भयो र श्रृङ्गारीयो । पञ्चकुमारीले वस्त्र लगाई श्रृङ्गा भै सके पछि ११:११ बजे क्षमा पूजाको पूजा मचाकाजी महर्जन दाईको घरबाट डमरू बजाउदै निस्केर ११:१६ बजे मन्दिर प्रवेश भयो ।
गुह्य आगंम पूजा समयमा दिक्षित व्यक्ति पनि अनिवार्य न्यास लिएर मात्र मन्दिर भित्र प्रवेश गर्नु पर्न व्यवस्था
१२:२५ बजे दिक्षित व्यक्तिहरु मात्र बसेर आगंम पूजा सुरु भयो आगंम पूजा तथा अन्य तान्त्रि गुह्य पूजा समयमा दिक्षित बाहेक अन्यलाई प्रवेश निषेधित गरिएक थियो । विशेष तान्त्रिक पूजाहरु विशेषता नै गुह्य हुने भएकाले अन्यले हेर्न नसक्ने गरि मन्दिरको चारै र ढोकामा रातो कपडाको पर्दा राखिएको थियो । गुह्यआगम पूजाको भइरहेको समयमा दिक्षित व्यक्ति मन्दिर भित्र प्रवेश गर्दा अनिवार्य न्यास लिएर मात्र प्रवेश गर्नु पर्ने व्यवस्था तान्त्रिक पूजा व्यवस्थापनले गरेको थियो । मन्दिरको चारै तर्फ पर्दाले घेरेर आगंम पूजा सम्पन्न भए पछि हवन सुरुगरी करीब .... बजे आयोजक तर्फबाट कोपशान्तिका लागि क्षमायाचना र सदैव कृपा र वात्सल्य बक्सनुहुने अभीष्ट राखी क्षमापूजा गरिएको थियो ।
पञ्चकुमारीबाट माताको खत जात्रा गर्न नमिल्ने निर्देशन
पञ्चकुमारीबाट गोला निकाल्न लगाउदा पहिलो र दोस्रोले माताको खत जात्रा गर्न हुन्छ भन्ने निकाल्नु भयो भने तेस्रो, चौथो र पाँचौं कुमारीले माताको खत जात्रा गर्न हुन्न भन्ने लेखिएको गोला निकालेर माताको खत जात्रा गर्न नमिल्ने निर्णय सहितको श्री श्री श्री कलंकी माताको आज्ञा भयो । त्यस पछि करीब ... बजेतिर उपस्थित सबै भक्तजन समेतबाट पूर्ण आहुति दिई पूजा सम्पन्न गरिएको थियो । उक्त पूजा आचागजु गुरु जयबागीश्वरीका पुजारी श्री हंसराज कर्माचार्य, त्यस्तै भक्तपुर तलेजुका आचाजु पुजारी गुरु श्री यज्ञमान कर्माचार्य र बाग दरबार तलेजुका पुजारी गुरु श्री ..... कर्माचार्य समेतबाट क्षमा पूजाको अनुष्ठान सम्पन्न भएको थियो ।
अन्तमा : गर्ने गराउने उनै भगवती शक्तीश्वरी हुनुहुन्छ, हामी त निमित्त मात्र हौँ । उहाँकै कृपाले यो सबै भयो, उहाँकै इशारामा हामी नाचिरहेछौँ । उहाँको पाउमा नै यो सबै कर्म चढाउँछु । उहाँकै प्रेरणाले यो सबै गर्न सहयोग गर्नुहुने महानुभावहरूलाई धन्यवाद टक्राएँ । श्री श्री श्री भगवती देवी जननी जयति। श्रीशक्तिंवन्दे जगत्गुरुम् । रक्ष रक्ष कृपां कुरु !
~ प्रकाशमान शिल्पकार
